Veiligheidscoördinatie

De veiligheidscoördinator verplicht sinds 1 mei 2001 wanneer je gaat bouwen of verbouwen en hiervoor een beroep doet op twee of meer aannemers.
- Alle bouwwerken in de ruime zin van het woord vallen onder deze coördinatieverplichting. Belangrijk om weten is dat leveranciers, onderaannemers en nutsmaatschappijen ook als aannemer worden beschouwd wanneer ze deelnemen aan het bouwproces. (vb het leveren van stortbeton).

- Particuliere zelfbouwers worden niet als aannemer beschouwd.

- Het uitvoeren van werken door één aannemer onslaat de ontwerper en de opdrachtgever niet van hun plicht de algemene preventieprincipes toe te passen. Dit geldt ook voor de zelfbouwer die voor sommige werken op een aannemer beroep doet.

Twee coördinatiefasen
Het coördinatieproces wordt opgedeeld in twee fases; de veiligheidscoördinatie ontwerp en de veiligheidscoördinatie voor de uitvoering. Beide fases kunnen aan één persoon worden toevertrouwd.
De veiligheidscoördinator voor het ontwerp controleert het ontwerp op mogelijk onveilige elementen. Op basis hiervan stelt hij een veiligheids- en gezondheidsplan op waarin hij preventiemaatregelen voorschrijft. Zo moet voor de plaatsing van een dak bijvoorbeeld een leuning – valbeveiliging - worden geplaatst. Tot slot maakt deze coördinator ook het postinterventiedossier aan.
De veiligheidscoördinator voor de uitvoering zal tijdens de bouwwerken nagaan of de voorgeschreven preventiemaatregelen worden nageleefd door de betrokken aannemers. Verder zal hij nagaan of de werken op de meest veilige manier gebeuren. Om deze taak goed te vervullen, zal de veiligheidscoördinator de werf regelmatig moeten bezoeken. Op z’n minst wanneer risicovolle werken worden uitgevoerd.

De aanstelling
Voor de bouwwerken waarvan de totale oppervlakte gelijk is aan of groter is dan 500 m2 worden de coördinatoren steeds door de opdrachtgever aangesteld. De plicht om de coördinatoren aan te stellen kan niet naar een ander persoon worden doorgeschoven.

Voor de bouwwerken waarvan de totale oppervlakte kleiner is dan 500 m2, worden zowel de coördinator-ontwerp als de coördinator-verwezenlijking door de architect aangesteld en, indien de medewerking van een architect niet vereist is, door de hoofdaannemer, of de eerste aannemer die met de opdrachtgever een contract sluit. In dit geval kunnen opeenvolgende aannemers ook hun eigen coördinator aanstellen, op voorwaarde dat een aannemer of zijn onderaannemers geen werken uitvoeren, zolang een vorige aannemer zijn deel van de werken niet heeft beëindigd.

Wie betaald de coördinatoren?
Voor de bouwwerken waarvan de totale oppervlakte gelijk is aan of groter is dan 500 m2, is dit steeds de opdrachtgever.

Voor de bouwwerken waarvan de totale oppervlakte kleiner is dan 500 m2, is dit de persoon die de coördinator aanstelt, de architect of de een aannemer dus. Hij verrekent het bedrag in zijn factuur, rekening houdend met het feit dat hij zelf de functie van coördinator uitoefent of beroep doet op een ander persoon.

Het postinterventiedossier
Dit dossier bevat alle documenten die kunnen gebruikt worden voor latere onderhouds-, renovatie- of uitbreidingswerken aan de woning. Deze documenten hebben enerzijds betrekking op de architectuur of de technische installaties in de woning, anderzijds op de elementen waarmee tijdens latere werken rekening gehouden dient te worden.
De veiligheidscoördinator(en) stelt het postinterventiedossier op. Na de werken wordt het aan de bouwheer overhandigt. Jij dient dit te bewaren en voor te leggen aan de veiligheidscoördinator bij eventuele werken of aan de notaris bij de verkoop van de woning.
Het bestaan van dit postinterventiedossier moet mee in de notariële akte worden opgenomen.
Wanneer er geen coördinatieverplichting was, dien je zelf in te staan voor de opmaak of het aanvullen van de het postinterventiedossier.
Wanneer er werken werden uitgevoerd die betrekking hebben op de structuur of essentiële elementen van de woning – zelfs wanneer ze door één aannemer werden uitgevoerd – dient het postinterventiedossier te worden opgesteld.

Sancties
Het niet aanstellen van de veiligheidscoördinator kan leiden tot zware straffen. De straffen - vervat in artikels 16 en 21 van de Welzijnswet – kunnen variëren van 1 jaar gevangenisstraf en/of een geldboete van 5 000 euro voor de ontwerpfase en tot een gevangenisstraf tot 1 jaar en/of een geldboete van 10 000 euro in de uitvoeringsfase. Bij herhaling van de inbreuk kunnen de straffen worden verdubbeld.
Wanneer zich een ongeval voordoet en er is geen veiligheidscoördinator aangesteld, dan kunnen de straffen oplopen tot 2 jaar gevangenisstraf en een geldboete van 22 500 euro. Ook kan je vervolgd worden voor het toebrengen van onvrijwillige slagen en verwondingen of voor onvrijwillige doodslag.

Nuttige links:

Brochure van de FOD